Amaterasu

Japońska bogini słońca, królowa kapłanek oraz główne bóstwo shinto. Amaterasu narodziła się z boga Izanagiego, była siostra władcy oceanu i boga burz Susanoo oraz boga księżyca Tsukuyomi (Tsukiyomi). Powierzono jej władzę nad Wysoką Równiną Niebios. W mitologiach świata rzadko zdarzały się żeńskie bóstwa słoneczne, natomiast historia Amaterasu była odzwierciedleniem rywalizacji między siostrą a bratem. Konflikt zrównoważonej i spokojnej bogini z porywczym Susanoo wynikł z nieporozumienia, że brat chce odebrać jej władzę. Oskarżony o złe intencje Susanoo zaproponował osąd niebios, gdzie o zamiarach miał świadczyć charakter potomstwa. Powstały trzy boginie morskie: Takiribime, Ichikishimahime i Takitsuhime oraz pięć bóstw męskich: Oshihomimi, Amenohomi, Amatsuhikone, Ikutsuhikone i Kumanokusubi. Według japońskich opowieści tych ośmioro potomków byli czczeni jako przodkowie członków “książęcego rodu”, a najstarszy z nich był przodkiem cesarzy. Władca burz zadowolony z siebie oraz ogarnięty uczuciem zwycięstwa, przestał się kontrolować. Zaczął terroryzować ludzi, niszczyć pola ryżowe i lasy. Ostatecznie doprowadzając do sytuacji, że Amaterasu zamknęła się w jaskini po tym jak przedziurawił strop i wrzucił do wnętrza niebiańskiego źrebca obdartego bestialsko ze skóry.

Po ukryciu się Amaterasu w jaskini zapanowała ciemność, a światem zaczęły władać złe duchy. Zaniepokojone dobre bóstwa zgromadziły się przed jej jaskinią, by nakłonić boginię do powrotu. Bóstwa przyniosły ze sobą różne dary: spiżowe lustro, miecz, wykonane z klejnotów drzewo oraz piejące koguty. Wystąpiła wówczas bogini Amenouzume (Ama no Uzume), która zdarła z siebie ubranie i zaczęła tańczyć na odwróconej kadzi, a zebrane bóstwa śmiały się głośno i klaskały. Zaciekawiona odgłosami Amaterasu odsunęła głaz by sprawdzić przyczynę wesołości zgromadzonych. Wesoła Amenouzume (Uzume) krzyknęła, że pośród nich znajduje się bogini lepsza i bardziej czcigodny niż ona. Sprowokowana bogini Amaterasu wyjrzała z jaskini, lecz ujrzała tylko swoje odbicie w lustrze. Zachwycona własnym odbiciem bogini przesunęła się do przodu. Wtedy bóg siły Tajikarao odsunął kamień zagradzający wejście i wyciągnął Amaterasu na zewnątrz. W tym czasie pozostali bogowie rozwinęli za plecami bogini słońca linę ze słomy ryżowej (shimenawa) by zapieczętował wrota do jaskini.

Bogini nie mogła powrócić do jaskini i promienie słoneczne rozjaśniły cały świat, a ciemność ustąpiła. Od tamtego momentu bogini rządziła niepodzielnie na Wysokiej Równinie Niebios. Susanoo został wygnany na ziemię za swój występek, gdzie został bogiem płodności kojarzonym z kultem węża.

Bóg księżyca Tsukuyomi, który rządził przypływami i odpływami morza, nie kwestionował prawa siostry do rządzenia na Wysokiej Równinie Niebios. Pewnego razu Amaterasu wysłała Tsukiyomiego do bogini pożywienia Ukemochi. Gospodyni zaczęła wyjmować różne pokarmy ze swego ciała, jednak bóg księżyca uznał, że boska gospodyni obraziła go, podając mu jedzenie, które zwymiotowała i zabił ją. Amaterasu rozzłoszczona kazała mu odejść i nigdy nie wracać. Japończycy w ten sposób wyjaśnili, dlaczego słońce i księżyc nie pojawiają się razem na niebie.

Według podań Amaterasu powierzyła swojemu wnukowi Ninigiemu władzę nad ziemią, a jego prawnuk Jimmu był pierwszym cesarzem Japoni. Najwyższy kapłanka lub kapłan chramów Ise pochodził z rodziny cesarskiej.

W wyniku wpływu buddyzmu na pierwotne wierzenia Japończyków Amaterasu została uznana za przejaw bodhisattwy Kannon lub Buddy Mahavairoćany będącego najważniejszą istotą oświeconą. Poświęcony Amaterasu chram Ise Jingū nie stał się jednak miejscem kultu buddyjskiego. Buddyjska świątynia zbudowana na terenie chramu w 698 r., została rozebrana w 722 r., gdy gwałtowny tajfun nawiedził to miejsce. Zostało to zinterpretowane jako gniew bogini z powodu wtargnięcia obcego przybysza na teren jej przybytku.