Bęben

Instrument muzyczny z grupy membranofonów, który od pradawnych czasów spełniał różne role podczas ceremonii religijnych. W mezopotamskim hymnie do Enlila bęben „śpiewał” na jego cześć. W starożytnym Egipcie jest powiązany z kultem bogini Hathor, zwanej m.in. mistrzynią tańca i muzyki, a w późniejszym czasie także Izydy. W Grecji bęben jest powiązany z kultem dionizyjskim, tradycja ta przeniknęła do Rzymu, gdzie stał się atrybutem bogini Kybele. Dionizos/Bachus czy Kybele to tylko największa śmietanka bóstw płodności, którym umilano czas grą na bębnie. Bębny to jednak nie tylko kult płodności, muzyka towarzyszyła tradycyjnie wszelkim obrzędom ofiarnym i inicjacjom. Rzymianie głęboko wierzyli, że głośna muzyka jest zdolna zwrócić uwagę bóstwa na modły i ofiary, odpędzała jednocześnie złe moce i oczyszczała wtajemniczonych. Ta głośność była tu kluczowa, dlatego dobór instrumentów nie mógł być przypadkowy.

Wśród ludów afrykańskich uważa się, że każdy bęben posiada duszę. W zachodniej Afryce w kulcie Bori każdy duch ma własny rytm bębna. Twórcza bębnów w Zairze przy wyborze drzewa na instrument prosi ducha je zamieszkującego o przebaczenie za wycięcie oraz by pozostał w bębnie. Pierwszy dźwięk jaki wydobywa się z tego instrumentu jest głosem ducha. W dialekcie swahili tari to zarówno nazwa bębna jak i tańca w rytm wygrywanego na nim melodii. Termin ten odnosi się również do ducha, którego wzywa się do opętania tancerza. Bębny otoczone są różnymi tabu, np. niewłaściwe osoby nie mogą ich dotykać czy też na nich grać bo mogło byto obrazić duchy.

W hinduizmie instrument ten jest atrybutem Siwy i Kali. W buddyzmie bęben dharmy budzi niewiedzących.

W wielu kulturach dudnienie w bębny oznaczało głosy bogów gromowładnych: Leigong, Indry, Zeusa czy Thora.

Zobacz też: Szamanizm