Jiaolong
Typ smoka w mitologii chińskiej związany z żywiołem wodnym, często określany jako „smok łuskowy”. Jiaolong zamieszkiwał rzeki oraz zbiorniki wodne, chociaż w niektórych tekstach występował również górach i mokradłach.
Jiaolong został opisany w chińskim bestiariuszu Shanhaijing jako rodzaj długiego smoka, który przypomina czworonożnego węża. Przedstawia się go jako stworzenia jajorodne, które posiadały małą głowę i wąską szyję z białym wolem. Ponadto większe osobniki mogły połknąć człowieka w całości. Podobny opis znajduje się w słowniku Piya, ale zamiast białego „wola” posiadał „biały naszyjnik” na szyi.
Jiao w Moke huixi (XI wiek n.e.) został opisany jako wąż z czterema nogami o kształcie szerokim przypominającym tarczę, z małą głowę i cienką szyją. Przy szyi znajdują się białe frędzle. Jego klatka piersiowa jest koloru sienny, a grzbiet nakrapiany niebiesko-zielonymi plamami. Jego boki błyszczały niczym brokatowy wzór. Na ogonie znajdują się mięsiste pierścienie. Późniejszy tekst opisuje jiao jako węża z głową tygrysa, który ma kilka sążni długości, żyje w strumieniach i rzekach oraz ryczy jak byk. Gdy widzi człowieka, łapie go w pułapkę śmierdzącą śliną, a następnie wciąga pod wodę i wysysa krew.
Uważa się, że jiaolong był pozbawiony rogów, jednak w słowniku Shuowen Jiezi (Objaśnienie znaków prostych i złożonych) z II wieku brak jest informacji czy jiao (蛟) ma róg, czy go nie ma. Później zmieniono definicję na „bezrogiego smoka” przez Duana Yucai w jego zredagowanej wersji z XIX wieku. Natomiast Zhu Junsheng stwierdził coś przeciwnego w swoim Shuowen tongxun dingsheng, w którym uważa, że tylko samce smoków (długie) miały rogi. Wśród smoczego potomstwa jednorogie nazywane są jiao, dwurożne nazywane są qiu, a bezrogie nazywane są chi. Ponieważ podobieństwo wymowy między jiao (蛟) i jiao (角) „róg” jest podobna, dlatego jiaolong (角龍) to „rogaty smok”.
Jiao ostatecznie przekształciło się w formę zbudowaną do latania, zgodnie z „Zapisy dziwnych rzeczy”, w którym napisano, że „wąż wodny (hui 虺) po 500 latach przekształca się w jiao (蛟); jiao po tysiącleciu w smoka (długi), długo po 500 latach w rogatego smoka (角 龍), rogatego smoka po tysiącleciu w yinglonga (skrzydlatego smoka)”.
Jiao jest uważane za boga rzeki, a kilka tekstów nawiązuje do jiao jako pana istot wodnych (np. Księga Guanzi). Jiaolong jest nazywany „bogiem zwierząt wodnych”. Słownik Shuowen Jiezi stwierdza, że jeśli liczba ryb w stawie osiągnie 3600, jiao pojawi się jako ich przywódca, po czym odlatuje z nimi. Ale jeśli umieści się pułapkę na ryby w wodzie, jiao odejdzie. Podobne stwierdzenie pojawia się w almanachu rolniczym Qimin Yaoshu (VI w.), który cytuje Yangyu-jing (Yangyujing, Klasyk o hodowli ryb). Zgodnie z tą wersją jiaolong pojawi się i zabierze 360 gatunków ryb.
Jak inne smoki chińskie, jiaolongi mogły przemieniać się w istoty ludzką. Często pojawiały się wówczas lub znikały w chmurze oparu. Miały też możliwość sprowadzania deszczu i burz.
Jiaolong lub jiao było różnie tłumaczone jako „jiao-smok”, „krokodyl”, „smok powodzi”, „łuskowaty smok”, a nawet „kraken”. Japońskim odpowiednikiem jest kōryō lub kōryū, wietnamski odpowiednik to giao long, uważany za synonim Thuồng luồng.
Zobacz też: Smoki