Łabędź

Symbolizuje samotność, uczciwość, czystość oraz wdzięk, a także uzdrawiających mocy wynikających z połączenia wody i słońca. W czasach starożytnych uważano, że bogowie przyjmowali postać tego ptaka. Często w różnych kulturach znajduje się przesłanie o tym jak mężczyźni zauważają jak łabędzie zrzucają pióra i stają się pięknymi niewiastami, podobno jeśli zabierze jej pióra, będzie musiała pozostać wierną jego żoną, chyba, że odnajdzie pióra to będzie mogła go opuścić (zupełnie jak w opowieści o kobiecie-foce). W irlandzkich mitach jest przesłanie jak Angus Mac Og zakochuje się w łabędziej pannie i stal się łabędziem, a ich cudowna wspólna pieśń powodowała, że słuchacze zapadali w sen. Grecki bóg Zeus zmienił się w fantastycznego białego łabędzie, żeby uwieść żonę Tyndareosa Ledę. Tego wieczora Leda spała również z mężem, a później urodziła czworo dzieci: Polideukesa i Helenę (dzieci Zeusa) oraz Kastora i Klitajmestrę (dzieci Tyndareosa, patrz: Dioskurowie). W mitologii indyjskiej riszi (niebiańscy poeci) zmieniali się w łabędzie podczas pobytu na ziemi (odwiedzając ludzkość). Również w opowiadaniu o księciu Nala zakochanym w córce Bhimy księżniczce Damajanti (patrz: Mahabharata) złapał złotego łabędzia w pałacowym ogrodzie, który za wolność poświadczył miłość Nala do księżniczki, dzięki temu młodzi mogli być razem.

Wiara w łabędzi śpiew jest od zamierzchłych czasów, tak że Pliny (23-79 n.e.) zaprzeczał jakoby łabędź umierając śpiewał. W twórczości motyw łabędziego śpiewu pojawiał się jednak. Chaucer (1340-1400) w The Parliment of Fowles (Parlament ptaków) pisze o „pieśni łabędziej”, natomiast w Otello Szekspira główny bohater (Otello) chce grać łabędzie i umrzeć z muzyką. W fińskiej Kalewali znajduje się łabędź, który pływa po Tuoneli (rzeka w podziemnym świecie) i śpiewa pieśń śmierci, motyw ten został wykorzystany przez kompozytora Sibeliusa w utworze Łabędzia z Tuoneli.

Zobacz też: Angus Mac Og, Ptaki, Zeus, Zmiana postaci