Sumeryjska mitologia
Na podmokłych terenach Mezopotamii znajdujące się między rzekami Tygrys i Eufrat ok. 3000 lat p.n.e. zaczęła osiadać ludność niesemickie. Ludność ta nazywana Sumerami posiadała zorganizowany system uprawy ziemi, sieć miast-państw, tj.: Uruk (Ur), Erech, Lagasz, Eridu czy Nippur oraz stworzyli pismo (najpierw obrazkowe, później klinowe). Rozwój Sumerów ograniczyli Akadyjczycy (ich podboje) oraz syryjscy Semici, którzy budowali miasta w górze rzeki Eufrat: Borsippa, Babilon, Kisz, Sippur, Akad. Wpływ ich na Sumerię jest zauważalny w mitologii babilońskiej i asyryjskiej, jednak to sumeryjska mitologia była pierwsza.
W mitach widać zależność ludności od wody. W sumeryjskim micie stworzenia Enuma Elisz świat był kręgiem otoczony górami, które trzymały niego. Świat unosił się na Apsu, które w połączeniu z Tiamat doprowadziły do narodzin Mummu, a następnie Lakhmu i Lakhami. Potwory te zrodziły Anu i Ki. Z nich zrodzili się bogowie Enlil, Enki (Ea), oraz Igigich (bóstwa nieba) i Anunaki (władcy zmarłych). Apsu i Tiamat chcieli zabić swoje dzieci (pokolenie bogów), jednak Enki pojmał Apsu i Mummu. Tiamat zrodziła potwory, które miały ją strzec. Ostatecznie Tiamat i jej dzieci zostały pokonane przez Marduka, który stał się bogiem słońca i stwórcą ludzkości. Enki był ojcem pierwszego człowieka Adapy.
Królowie w Sumerii otrzymywali władzę od bogów, a każde miasto posiadało własnego boga, który był reprezentowany przez kapłanów. Każdego roku we wszystkich miastach odbywały się uroczystości na cześć małżeństwa króla z kapłanką, które reprezentowała bóstwo miasta. Król był uosobieniem Dumuziego, natomiast kapłanka Inany. W później gdy potęgą był Balilon władza kapłańska zmalała, a bogowie dostali nowe role. Następnie nastał czas despotycznych Asyryjczyków.
Zobacz też: Zestawienie