Thor

Nordycki bóg burzy i piorunów z dynastii Azów, jak również bóg sił witalnych i rolnictwa, ponieważ sprowadzał deszcz użyźniający pola. Thor był przedstawiany jako rudowłosy i rudobrody z młotem w ręku oraz gwałtowny, żarłoczny i nieuprzejmy. Podróżował podniebnym rydwanem zaprzężonym w dwa kozły: Tanngrisnr (“miażdżący zębami”) i Tanngniortr (“zgrzytający zębami”). W XI w. ten gromowładny bóg czczony przez wikingów był głównym rywalem Chrystusa w północno-zachodniej Europie. Thora przyrównywano do Jupitera, Indry i Zeusa. Thor był uznawany za boga bardziej przychylnego ludziom (często brał pod opiekę wieśniaków) przeciwieństwie do Odyna, który miał pieczę nad Azami. Pomimo, że mógł być starszy od Odyna, w Eddach przedstawiono go jako syna Odyna i Frigg. Pierwszą żoną Thora była olbrzymka Iarnsaxa, z którą miał dwóch synów: Magni (“siła”) i Modi (“odwaga”). Drugą żoną była bogini płodności złotowłosa Sif. Thor posiadał trzy magiczne przedmioty:

• młot Mjollnir
• żelazne rękawice
• pas siły

Thor znany był z licznych walk, zwykle z olbrzymami. Brakowało mu przebiegłości Odyna czy Lokiego, pokonywał więc wrogów za pomocą siły. Thor lubił Lokiego, pomimo, że ten nie cieszył się posłuchem wśród bogów i dzięki niemu odzyskał swój młot Mjollnir, który został skradziony przez olbrzyma Thryma (Jotunheiman). Kiedy nie walczył z olbrzymami, łowił ryby dla węża Midgardu – Jormungand. Jad tego węża ma doprowadzić do śmierci Thora podczas Ragnarok (zmierzch bogów), jednocześnie wąż zginie z ręki Thora.

Thor przez teutonów (tereny południowogermańskie) nazywali go Donarem. Od imienia Thora pochodzi nazwa czwartku w języku:

• norweskim, duńskim, szwedzkim: torsdag
• fińskim: torstai
• holenderskim: donderdag
• niemieckim: Donnerstag
• angielskim: thursday (‘dzień Thora’)

Wśród tradycji z tamtego okresu należały m.in. wypić pierwszy puchar wina ku czci Thora podczas biesiad czy podczas nadawania imienia dziecku kropiono je wodą i robiona nad nim znak Thora, było to świadectwo, że ojciec uznaje dziecko za swoje. Znak, w kaki zakreślano znak Thora przypominał chrześcijański znak krzyża. Posągi poświęcone Thorowi znajdowały się w wielu świątyniach między posągami Odyna i Frejra. Na ramieniu kapłanów Thora znajdował poświęcony bogu piorunów pierścień i podczas składania przysięgi powoływano się na niego. Drzewem poświęconym Thorowi w zależności od regionu był dąb w Niemczech lub jarzębina w Skandynawii.

Zobacz też: Azowie, Nordycka mitologia, Piorun, Teutońska mitologia