Wielkanoc

Święto chrześcijańskie poświęcone pamięci misterium paschalnego Jezusa Chrystusa, czyli jego męki, śmierci i zmartwychwstania. Wielkanoc jest obchodzona przez Kościoły chrześcijańskie z zachowaniem nicejskich wyznań wiary z 325 r. Święto należy do najstarszych i najważniejszych, którego początkowo ruchomy termin był powiązany z żydowskim obrzędem Pesach (Paschy). Ostatecznie posiada formę trzydniowych obchodów tzw. Triduum paschalne. Pogańskie aspekty Wielkanocy obecne są do dnia dzisiejszego, a wywodzą się ze starożytnych obrzędów płodności. Nazwa święta upamiętniająca zmartwychwstanie Chrystusa wywodzi się od germańskiej bogini wiosennego urodzaju i płodności Oestre. Święta Wielkiejnocy mogły posiadać związek ze świętami Attisa obchodzonymi na terenach starożytnego Rzymu 24 i 25 marca, w związku ze śmiercią i odrodzeniem boga. Do IV wieku n.e. wyznawcy Attisa mieli Chrystusa za naśladowcę ich boga, ponieważ chrześcijanie uważali, że 25 marca został ukrzyżowany Chrystus (bez uwzględnienia faz Księżyca).

Sprzed okresu chrześcijaństwa pochodzą też wielkanocne jajka będące symbolem życia, odrodzenia i odnowienia, które odbywało się w czasie wiosennej równonocy. Przypuszczalnie królik wielkanocny był początkowo zającem, który jest poświęcony wszystkim księżycowym boginiom tj. Oestre.

Święta Wielkanocne zaczerpnęły wiele ze zwyczajów ludowych m.in. z starosłowiańskiego święta Jarego. Do nich należą m.in. śniadanie wielkanocne, pisanki, święconka, śmigus-dyngus czy walatka.

Zobacz też: Attis, Chrześcijaństwo