Zodiak
Pas na sferze niebieskiej w płaszczyźnie ekliptyki, którą w starożytności podzielono na 12 części po 30°. Zodiak (łac. zodiacus) w języku greckim oznacza 'krąg zwierząt’, które tworzą dwanaście (12) znaków zodiaku. Podział ekliptyki na znaki zodiakalne pochodzi z astronomii babilońskiej. W V wieku p.n.e. babilońscy astronomowie podzielili ekliptykę na dwanaście równych „znaków”. Każdy znak zawierał trzydzieści stopni niebieskiej długości geograficznej, tworząc pierwszy znany układ współrzędnych niebieskich. Babilońscy astronomowie ustalili zodiak w stosunku do gwiazd, ale podziały nie odpowiadają dokładnie tym, gdzie konstelacje zaczęły się i skończyły na niebie. Babilońskie katalogi gwiazd weszły do greckiej astronomii w IV wieku p.n.e. za pośrednictwem Eudoksusa z Cnidus. W astrologii znakom zodiaku przypisano różne znaczenia wykorzystywane przy stawianiu horoskopów. Szczególnie ważny w rozwoju horoskopowej astrologii był astrolog i astronom Ptolemeusz, który zaklasyfikował znaki zodiaku do różnych grup: sześć z nich do męskich i sześć do żeńskich; po cztery w grupach: głównej, stałej i zmiennej; po trzy jako znaki ognia, ziemi, powietrza i wody; każdym znakiem kieruje greckie lub rzymskie bóstwo. Podział według Ptolemeusza:
- ♈ Baran (znak główny, grupa ognia) rządzony przez Atenę
- ♉ Byk (znak stały, grupa ziemi) przez Wenus
- ♊ Bliźnięta (znak zmienny, powietrze) przez Apolla
- ♋ Rak (główny, woda) przez Merkurego
- ♌ Lew (stały, ognień) przez Jowisza
- ♍ Panna ( zmienny, ziemia) przez Ceres
- ♎ Waga (główny, powietrze) przez Wulkana
- ♏ Skorpion (stały, woda) przez Marsa
- ♐ Strzelec ( zmienny, ogień) przez Dianę
- ♑ Koziorożec (główny, ziemia) przez Westę
- ♒ Wodnik (stały, powietrze) przez Junonę
- ♓ Ryby (zmienny, woda) przez Neptuna
Ścieżka Słońca przechodzi przez trzynaście (13) konstelacji uznanych przez starożytnych babilońskich, greckich i rzymskich astronomów oraz współczesną Międzynarodową Unię Astronomiczną. Babilończycy mieli 12-miesięczny kalendarz księżycowy, dlatego wybrali dwanaście znaków, którymi równo podzielili rok. Trzynastym, który został pominięty był Wężownik ⛎, a znajduje się między Skorpionem a Strzelcem. Istniało też przekonanie, że trzynastym znakiem był Pająk.
Zobacz też: Dwanaście, Koło, Krąg